Moet een werknemer kosten voor cursussen die hij heeft gevolgd terugbetalen, als hij snel na het afronden van de cursus zijn arbeidsovereenkomst opzegt?
Een accountmanager heeft een arbeidsovereenkomst van twee jaar. Twee maanden voor het einde daarvan schrijft hij zich in voor een cursus die op twee opeenvolgende vrijdagen wordt gegeven. De werkgever betaalt de kosten daarvan (€ 1.130). Na afronding van de eerste cursusdag zegt hij de arbeidsovereenkomst op; de tweede cursusdag – die zou plaatsvinden enkele dagen de opzegging – blaast hij af.
Terugbetalen
De werkgever wil dat de man de studiekosten terugbetaalt, omdat het dienstverband is beëindigd binnen een jaar na afronding van de opleiding – zo staat het in het studiekostenbeding, dat onderdeel uitmaakt van de arbeidsovereenkomst. Uit coulance hoeft de man maar 50 procent daarvan te betalen, de werkgever houdt € 565 in op zijn laatste salaris. De man is het hier niet mee eens en legt de kwestie voor aan de kantonrechter (rechtbank Zeeland-West-Brabant).
Noodzakelijk en kosteloos
In het Burgerlijk Wetboek staat dat een werkgever een werknemer in staat moet stellen de scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie. Deze scholing moet kosteloos worden aangeboden indien de werkgever deze op grond van de wet of cao verplicht is aan te bieden. In de wet staat ook dat een beding waarbij de kosten van een dergelijke scholing worden verhaald op de werknemer, nietig is.
Geen verplichte scholing
De vraag is of deze cursus voor de accountmanager noodzakelijk was voor zijn baan. Volgens de accountmanager was de cursus hem ‘min of meer’ opgedrongen. Daaruit volgt niet dat de cursus noodzakelijk was, de cursus valt niet onder de verplichte scholing. In zo’n geval zijn partijen vrij een studiekostenbeding overeen te komen.
Studiekostenbeding
Het studiekostenbeding is niet specifiek geregeld in de wet. Wel blijkt uit de rechtspraak dat een werkgever afspraken moet maken over eventuele terugbetaling van studiekosten. Dit wordt begrensd door wettelijke bepalingen, de eisen van goed werkgeverschap en de redelijkheid en billijkheid. Zo moet een werkgever op voorhand duidelijk maken wat de consequenties voor de werknemer zijn indien het tot de situatie komt dat hij studiekosten zou moeten terugbetalen.
Financiële consequenties
In deze zaak heeft de werkgever niet voorafgaand aan de cursus duidelijk gemaakt wat de kosten van deze cursus zijn en dat deze bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor rekening van de accountmanager komen. De werkgever kon ook niet volstaan met alleen te verwijzen naar de arbeidsovereenkomst: daarin staat niet precies welke cursussen onder deze bepaling vallen en welke kosten hiermee (mogelijk) zijn gemoeid. De werkgever had de financiële consequenties van deze bepaling duidelijker moet uiteenzetten, zeker nu het een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd betrof. De kantonrechter oordeelt dat de werkgever onterecht is overgegaan tot verrekening van een gedeelte van de studiekosten. Dit bedrag moet de werkgever aan de accountmanager terugbetalen.