Op 17 februari is een wetsvoorstel tot aanpassing van de Arbeidsomstandighedenwet in internetconsultatie gegaan. De wet verplicht werkgevers een gedragscode ongewenst gedrag te hebben.
De consultatietermijn van de wet – voluit de ‘Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de invoering van een verplichte gedragscode ongewenst gedrag’ – is inmiddels gesloten. Het wetsvoorstel is afkomstig van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Zorgplicht
Op basis van de Arbeidsomstandighedenwet hebben werkgevers op dit moment al een zorgplicht om ongewenst gedrag te voorkomen en te beperken. Toch komt ongewenst gedrag op de werkvloer veel voor. In 2023 had 7 procent van de werknemers te maken met ongewenst gedrag door collega’s of leidinggevenden. Volgens de wetgever is de verplichting tot het hebben van een gedragscode daarom een noodzakelijke, effectieve en laagdrempelige maatregel om ongewenst gedrag tegen te gaan.
Gedragscode
Met de wet worden werkgevers met tenminste tien werknemers verplicht een schriftelijke gedragscode te hebben ter voorkoming van ongewenst gedrag. Onder ongewenst gedrag vallen onder meer agressie of geweld, direct of indirect onderscheid, pesten en seksuele intimidatie. In de gedragscode moet met voorbeelden worden beschreven wat wordt verstaan onder ongewenst gedrag en wat een werknemer kan doen bij ongewenst gedrag (zoals bijvoorbeeld een klacht indienen bij een klachtencommissie of naar een vertrouwenspersoon gaan). De ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging heeft instemmingsrecht met betrekking tot de gedragscode.
Sancties
Verder zijn werkgevers verplicht in de gedragscode op te nemen welke maatregelen en sancties kunnen volgen bij overtreding van de gedragscode. Hier kan bijvoorbeeld worden gedacht aan sancties als een waarschuwing, schorsing en ontslag. Van het benoemen van de sancties in de gedragscode zou een preventieve werking moeten uitgaan.
Voorlichting
De gedragscode moet voor alle werknemers toegankelijk zijn. De werkgever kan de gedragscode bijvoorbeeld opnemen in het personeelshandboek of goed vindbaar op het intranet zetten. Ook kan de werkgever de gedragscode meegeven bij indiensttreding. Werknemers moeten daarnaast adequate voorlichting krijgen over de gedragscode. Dit kan bijvoorbeeld door de gedragscode te bespreken tijdens het inwerken van nieuwe medewerkers of door de gedragscode te bespreken in collegiaal overleg.
Reacties
Tot en met 23 maart kon inhoudelijk worden gereageerd op de internetconsultatie. De consultatietermijn is nu gesloten. Er zijn 49 publieke reacties ontvangen. Na eventuele aanpassingen op basis van deze reacties wordt de internetconsultatie als wetsvoorstel aangeboden aan de Tweede Kamer. De beoogde datum van inwerkingtreding is 1 juli 2026.