Mag een manager appjes sturen met hartjes- en bloos-emoji’s? Dat moet worden beoordeeld tegen de achtergrond van de bedrijfscultuur, waarin iedereen zo communiceert. Handig is het niet, maar de manager hoeft hiervoor niet te worden ontslagen.
Een modezaak krijgt enkele meldingen dat de hoogste manager zich seksueel grensoverschrijdend heeft gedragen. Daags nadat hij op non-actief is gesteld, komen er veel nieuwe meldingen binnen. Een recherchebureau onderzoekt de kwestie, waarna het bedrijf een ontslagprocedure begint bij de kantonrechter (rechtbank Amsterdam). De manager heeft verwijtbaar gehandeld: hij heeft een vrouwelijke collega ongewenst aan haar kleding aangeraakt en WhatsApp-berichten naar haar gestuurd met hartjes- en bloos-emoji’s. Volgens het bedrijf waren dat ‘uitingen van seksuele interesse’.
Samenspanning
De kantonrechter constateert dat er iets raars is met al die meldingen. De melders kennen elkaar, meldingen kwamen heel kort na elkaar binnen. Wat zij beweren klopt vaak niet, of is niet klachtwaardig. De kantonrechter gaat ervan uit dat de meldingen te maken hebben met een reorganisatie. Daarbij zouden veel mensen hun baan verliezen en de manager ‘zou daar achter zitten’. De collega die de emoji-appjes kreeg zou ook moeten vertrekken, en juist zij had een leidende rol bij het doen van de meldingen. Volgens de kantonrechter zijn er aanwijzingen voor een samenspanning met een twijfelachtig motief. Desondanks moeten de meldingen zorgvuldig worden beoordeeld.
Ongemakkelijk gevoel
Het appje met de hartjes? De manager wilde deze vrouwelijke collega laten weten dat hij haar nieuwe profielfoto leuk vond. Dát bedoelde hij met de hartjes, en achteraf geeft hij toe dat dit niet handig was. Communiceren met emoji’s was binnen het bedrijf gebruikelijk. De kantonrechter vermoedt dat de man met dit appje niet seksueel of flirterig wilde zijn. Maar het gaat er ook om hoe zo’n bericht op de ontvanger overkomt of kan overkomen, zeker een bericht van een (mannelijke) leidinggevende naar een vrouwelijke ondergeschikte, dat laat op een zaterdagavond wordt gestuurd. Zoiets kan een ongemakkelijk gevoel teweeg hebben gebracht bij de vrouw; een hartje kan ook ‘liefde’ betekenen. Dat behoort een manager te weten en hij moet zich van zulke appjes onthouden.
Niet verwijtbaar
Moet de manager daarom worden ontslagen? Het gaat om een paar berichten van een aantal jaar geleden. Toen is er niet geklaagd, dit gebeurde pas na de reorganisatieplannen. De berichtjes van de manager waren normaal altijd prettig en collegiaal van toon. En de aanraking van de bloes? Het blijft onduidelijk wat er echt is gebeurd, want verklaringen spreken elkaar tegen. En dan nog: een aanraking kan toevallig gebeuren. In een modezaak kunnen mensen vaker iets van elkaars kleren vinden of eraan voelen, omdat zij een connectie met kleding hebben. Dat vindt de kantonrechter niet verwijtbaar.
Klachtprocedure
Ook andere beschuldigingen over de manager – hij zou opmerkingen hebben gemaakt bij vakantiefoto’s van vrouwelijke medewerkers – maken het beeld niet anders. Uit allerlei verklaringen van werknemers volgt juist een beeld van een man die professioneel en respectvol omgaat met zijn collega’s. Eén, misschien verkeerde, opmerking in een appje maakt nog geen fout patroon. Het bedrijf moet zoiets intern bespreken en niet iemand direct willen ontslaan. Het krijgt van de kantonrechter een veeg uit de pan. De werkgever had de samenspanning serieus moeten nemen, het onderzoeksrapport van het recherchebureau met de manager moeten delen, de kwestie volgens de formele klachtprocedure moeten laten lopen en een (bemiddelings)gesprek moeten voeren waarbij met begrip en respect voor elkaars gevoel en standpunten is gepraat. Het bedrijf moet de manager weer aan het werk stellen. Dat kan makkelijk, nu geen van de collega’s die hebben geklaagd daar nog werkzaam zijn.