Tien inwoners van een dorp willen lid worden van een christelijke vereniging die de plaatselijke basisschool beheert. De vereniging weigert hun lidmaatschapsaanvraag, omdat de inwoners niet voldoen aan aanvullende toelatingscriteria. Volgens de vereniging kunnen alleen ouders die lid zijn van één van de drie kerken in het dorp én een kind op de school hebben, lid worden.
Daar voldoen de tien inwoners niet aan. Zij hebben geen kinderen op de school, maar zijn grootouders, toekomstige ouders en inwoners die zich verantwoordelijk voelen voor kinderen uit het dorp. Daarom willen ze graag meebeslissen over schoolzaken.
Statuten
De eisers vinden dat de weigering in strijd is met de statuten van de vereniging. In die statuten staat namelijk alleen dat leden de christelijke grondslag moeten onderschrijven, contributie moeten betalen en per huishouden één vertegenwoordiger naar de ALV moeten afvaardigen. Van kerkelijk lidmaatschap of schoolgaande kinderen wordt in de statuten niet gerept. Daarom stappen de inwoners naar de rechtbank Zeeland-West-Brabant: zij willen dat de vereniging alleen de statutaire regels toepast en alle aanvullende voorwaarden laat vallen.
Vrijheid
De rechtbank volgt die redenering niet. Zij benadrukt dat het recht op vrijheid van vereniging, vastgelegd in artikel 8 van de Grondwet en artikel 11 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, niet alleen betekent dat mensen zich mogen verenigen, maar ook dat een vereniging zelf mag bepalen met wie zij dat doet. Alleen als een vereniging haar eigen regels of de wet schendt, of handelt in strijd met redelijkheid en billijkheid, mag de rechter ingrijpen.
Niet onredelijk
In dit geval is daarvan geen sprake. De aanvullende criteria bestaan al jaren, worden breed gedragen door de leden en zijn volgens de rechtbank niet onredelijk. Een vereniging die een school met een christelijke grondslag in stand houdt, mag eisen stellen die passen bij die identiteit. De rechter wijst er bovendien op dat het afschaffen van de criteria zou betekenen dat in principe iedereen lid zou kunnen worden, ook van buiten het dorp. Dat zou het karakter van de vereniging volledig veranderen en dat is juist in strijd met de vrijheid van vereniging. De rechtbank wijst daarom alle vorderingen af. De inwoners mogen niet lid worden van de vereniging.