Een onderneming heeft snel advies nodig van de ondernemingsraad. Als dat uitblijft, voert het bestuur een reorganisatie door waarbij veel medewerkers op straat belanden. Dan kan niet, oordeelt de Ondernemingskamer.
De zaak gaat over een expertisecentrum (een stichting) dat wetenschappelijk onderzoek ondersteunt. Vanwege de slechte financiële situatie worden twee scenario’s uitgewerkt voor haar toekomst: afbouw en liquidatie enerzijds, een reorganisatie en inkrimping van het personeelsbestand anderzijds.
Met urgentie
Uiteindelijk kiest de ondernemer voor het reorganisatiescenario, de ondernemingsraad (OR) wordt ‘met urgentie’ advies gevraagd. Ruim vier maanden later ligt er een negatief conceptadvies. Dat legt de stichting naast zich neer. De boventallig verklaarde medewerkers worden door het bestuur geïnformeerd, weer twee maanden later gaat de ingekrompen organisatie van start.
Geen gelegenheid
De OR pikt dit niet en stapt naar de Ondernemingskamer (gerechtshof Amsterdam). De OR stelt dat hij niet de gelegenheid heeft gehad advies uit te brengen. Er zijn wel stappen gezet maar omdat het sociaal plan nog niet beschikbaar was, kon de OR niet adviseren. Het kan niet dat de onderneming het reorganisatiebesluit heeft genomen zonder het advies van de OR af te wachten.
Redelijke termijn
Als een ondernemer aan de OR voldoende gelegenheid heeft geboden om tijdig zijn wettelijk adviesrecht uit te oefenen, moet de OR binnen die redelijke termijn ook adviseren. Soms kan van de ondernemer in redelijkheid niet worden gevergd dat hij zijn besluit nog langer uitstelt. Uitgangspunt is dat de ondernemer primair verantwoordelijk is voor een goed verloop van het medezeggenschapstraject. Hij dient daarover helder en eenduidig te communiceren met de OR. De OR moet worden voorzien van alle inlichtingen en gegevens die redelijkerwijs nodig zijn voor een behoorlijke vervulling van zijn taak. De ondernemer moet verder aan de OR een redelijke termijn bieden om zijn advies uit te brengen.
Voortvarendheid
In deze zaak ging het om een ingrijpende reorganisatie, meer dan een derde van het personeel zou moeten vertrekken. Dat vereist een grondige voorbereiding. Maar van de OR mocht ook voortvarendheid worden verwacht, gelet op de liquiditeitsproblemen en de onzekerheid waarin de medewerkers verkeerden.
Besluit te vroeg genomen
Ruim een week voor het besluit van de onderneming laat de OR weten dat de deadline – de datum waarop de onderneming het besluit zou nemen – niet haalbaar is voor een definitief advies. De onderneming had – gezien haar verantwoordelijk voor het medezeggenschapstraject – nadere afspraken met de OR moeten maken over het verdere verloop hiervan. Voor alle partijen moet op voorhand duidelijk zijn op welk moment er uiterlijk een advies moet liggen, waarom dat noodzakelijk is en wat de gevolgen zijn indien niet tijdig wordt geadviseerd. Dat is hier onvoldoende gebeurd, mede omdat het sociaal plan ontbrak. De ondernemer had niet mogen besluiten dat de redelijke termijn voor advies was verstreken en had daarom het reorganisatiebesluit nog niet mogen nemen.