Een demonstratie wordt niet vooraf bij de burgemeester aangekondigd. De voorman van de demonstratie krijgt daarvoor een waarschuwing. Daar is hij het niet mee eens, en hij gaat ertegen in bezwaar. Dat bezwaar wordt door het college afgewezen. De voorman stapt naar de rechter.
Het is een vaak terugkerende kwestie: als een bestuursorgaan, zoals het college van burgemeester en wethouders, een beslissing neemt, is dat dan een officieel besluit? Dit is van groot belang, want wanneer de beslissing kan worden aangemerkt als een formeel besluit kan daartegen bezwaar en later beroep bij de rechtbank worden aangetekend. Dat kan niet als de beslissing geen officieel besluit is.
Waarschuwing
Dit speelde ook bij een demonstratie van Farmers Defence Force, begin april 2021 in Utrecht. Die demonstratie was vooraf niet aangekondigd. Er werd pas een kennisgeving ingediend op het moment dat de demonstratie al gaande was. De gemeente stuurde de voorman van FDF een brief met een waarschuwing. Zowel in de Wet openbare manifestaties (Wom) als in de Algemene Plaatselijke Verordening Utrecht (APV) staat dat het verplicht is om tijdig een kennisgeving te doen, en zeker voorafgaand aan een demonstratie. Gebeurt dit niet of te laat, dan is dat strafbaar. Is de voorman een volgende keer weer bij een demonstratie betrokken zonder juiste kennisgeving, dan wordt hij gesanctioneerd.
Bezwaar afgewezen
Tegen die waarschuwing gaat de voorman in bezwaar bij het Utrechtse college, dat het bezwaar afwijst: het is niet-ontvankelijk. Tegen dat besluit gaat de voorman weer in beroep bij de rechtbank Midden-Nederland.
Attenderen
De rechtbank oordeelt, net als het college, dat een waarschuwing in beginsel geen besluit is in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Er zijn uitzonderingen op die regel, maar die gaan hier niet op. Met de waarschuwing wordt de voorman alleen gewezen op de bepalingen in de Wom over het al dan niet doen van een kennisgeving, en op de APV, waarin staat dat de burgemeester tijdig in kennis moet worden gesteld van een voorgenomen demonstratie. Het college heeft de voorman slechts geattendeerd op de wet- en regelgeving.
Informele waarschuwing
De rechtbank vindt wel dat het college in de waarschuwing te stellig was: ‘Een volgende keer wordt u gesanctioneerd.’ Alleen het Openbaar Ministerie kan vervolging instellen, niet het college. Volgens de rechtbank is hier sprake van een informele waarschuwing, die geen besluit is in de zin van de wet en zelfs niet kan worden gelijkgesteld met een besluit. Daartegen kon de voorman geen bezwaar aantekenen, zoals het college ook al concludeerde.
ECLI:NL:RBMNE:2022:3900