In aandeelhoudersovereenkomsten staan vaak afspraken over betaling van management fees voor aandeelhouders met een bestuursfunctie. Als die bepalingen niet duidelijk zijn, zoals in deze zaak, kan er snel onenigheid komen.
Twee ondernemers richten via hun holding een BV op, beiden houden 50% van de aandelen. In de aandeelhoudersovereenkomst staat dat beiden maandelijks € 10.000 aan management fees krijgen. Dit bedrag, zo staat er, is wel afhankelijk van ‘beschikbare middelen’. Twee jaar maakt de BV winst, in het derde jaar verlies omdat een belangrijke opdrachtgever is weggevallen. Daarna besluiten de twee de samenwerking te stoppen. De man vordert vervolgens bij de rechtbank Rotterdam dat de vrouw vanwege de liquiditeitstekorten de door haar ontvangen management fees moet terugbetalen.
Terugbetalingsverplichting
De vrouw stelt dat de terugbetalingsverplichting was overeengekomen voor de beginjaren om te bezien of de onderneming levensvatbaar was. Dat is gebleken en daarom geldt deze bepaling niet meer. Zij stelt ook: er moet niet alleen worden gekeken naar het verlies maar naar de hele financiële positie van de onderneming in dat jaar.
Gebrek aan middelen
De rechtbank oordeelt dat de man het gebrek aan middelen onvoldoende heeft onderbouwd. Dat er in het laatste jaar verlies is geleden, wil niet zeggen dat er steeds sprake was van een gebrek aan middelen. Omdat de vrouw in dat jaar gedurende negen maanden management fees heeft ontvangen, gaat de rechtbank ervan uit dat het bedrijf toen over middelen beschikte. De man had moeten aantonen dat het bedrijf die uitbetalingen niet had kunnen doen. Alleen zeggen dat er verlies is geleden, is niet voldoende. De man had ook halverwege die periode de vrouw kunnen aanspreken over de betaalde management fees, maar dat heeft hij niet gedaan. Kennelijk is die gedachte pas bij de man ontstaan nadat een potentiële overnamekandidaat was afgehaakt en de werkzaamheden van de vrouw voor het bedrijf feitelijk ten einde waren gekomen.
Niet terugbetalen
Ook indien de rechtbank zou aannemen dat er op enig moment een gebrek aan middelen was, dan nog heeft de man onvoldoende onderbouwd wat de precieze omvang van dat gebrek was, op welk moment en waarom de vrouw dan alle management fees van dat jaar moet terugbetalen. De terugbetalingsverplichting kan immers niet los worden gezien van de aandeelhoudersovereenkomst: daarin staat dat de management fee ‘waar nodig zal worden aangepast aan de daarvoor beschikbare middelen’. Zonder specificering van de beschikbare middelen ten tijde van de uitbetaling van de management fees kan de rechtbank niet vaststellen in welke mate op welk moment sprake was van een gebrek aan middelen, met welk bedrag de management fees in dat verband hadden moeten worden verlaagd en wat dan had moeten worden terugbetaald. Bij zoveel onduidelijkheid hoeft de vrouw de ontvangen management fees niet terug te betalen.